Ислом тарихи

Аҳмад ибн Ҳанбал Абу Абдуллоҳ (Бағдод 780 – 855) – илоҳиётчи олим, суннийликдаги ҳанбалийлик мазҳабининг асосчиси ва имоми. Отаси Хуросонлик бўлиб, Аҳмад ибн Ҳанбал туғилишидан бир оз аввал оиласи билан Бағдодга кўчиб ўтган. Аҳмад ибн Ҳанбал ўсмирлигиданоқ ҳадис ва фиқҳни ўргана бошлади. Замонасининг йирик уламолари, жумладан, Абу Юсуф ва аш-Шофиъийлар …

1441 ҳижрий йил ҳам ўз поёнига етди ва янги 1442 ҳижрий йил бошланди. Бу сана биз мусулмонлар учун нимаси билан аҳамиятли? Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг шундай сўзлари бор: “Ҳисоб қилинишингиздан олдин ўзингизни сарҳисоб қилинг ва амалларингиз тарозида тортилгунча ўзингиз уларга баҳо беринг”. Демак, вақт ўчлов бирлиги бўлмиш йиллар ўзимизни …

Абу Мансур ал-Мотуридий сунний эътиқодидаги икки йирик оқимлардан бири бўлмиш Мотуридийя оқимининг асосчиларидан ҳисобланади. Унинг ҳаёти ҳақида маълумотлар жуда оз. Тўлиқ номи Абу Мансур Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд ал-Ҳанафий ал-Мотуридий ас-Самарқандийдир. Буюк калом имоми ва фиқҳ олими асли Самарқанднинг Мотурид қишлоғидан (ҳозирги Жонбой туманида жойлашган) бўлиб, унинг тахаллуси шу …

Ҳижрий тўқсон еттинчи йил. Зулҳижжа ойининг охирги ўн куни. Каъбатуллоҳ пойи пиёда, от-уловда келган одамлар билан тўла. Улар орасида ёшу қари, эркагу аёл, оқу қора, арабу ажам, бошлиғу хизматкорлар бор. Барчалари оламлар Роббисига бўйин эгиб, итоат этиб келишган. Мусулмонларнинг ўша пайтдаги халифаси Сулаймон ибн Абдулмалик ҳам Каъбатуллоҳни бошяланг ва оёқяланг …

Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Саҳоба деганда кимлар тушинилиши, истилоҳда кимлар назарда тутилиши ҳақида кўп таърифлар мавжуд. Аксар уламолар: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни ҳаётлик вақтларида кўрган, ул зотнинг Расулуллоҳ  эканликларига иймон келтирган ва  шу иймон билан дунёдан ўтган зотлар саҳоба дейилади», деганлар. Бу таърифдан қуйидагилар маълум бўлади. Саҳоба бўлиш учун: 1. Пайғамбаримиз …

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаларнинг бир неча нафарини баъзи инсонлар талабига  кўра, уларни Исломга даъват қилиш учун юбордилар. Улар мусулмонларнинг етмиш нафар яхшиларидан тузилган эди. Қўшин ичида Ҳаром ибн Милҳон ҳам бор бўлиб, уни  Жаббор ибн Сулмо ўлдирган эди.  Жабборнинг мусулмон бўлиши жуда ҳам қийин туюлар эди, лекин у тез …

Биз бугун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг энг яқин биродарларидан бири, жоҳилият замонида инсонийлик чегараларидан чиқмаган, жоҳилият одатларидан мутлақо йироқ бўлган улуғ саҳобий Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу ҳақида сўз юритмоқчимиз.

Асҳоби киромнинг улуғларидан ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “У аҳли байтдандир”, деган лутфларига сазовор бўлган Салмон Форсий асли Эрондан бўлиб, Исфахон яқинида туғилганлар.

Молик Зайд ибн Асламдан, отасидан ривоят қиладилар: “Умар розияллоҳу анҳу Абу Бакр розияллоҳу анҳу ҳузурларига кирсалар, тилларини қўллари билан тортиб турган эканлар.

Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу Ҳазрати Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳуни эслаганларида: “Саййидимиз Абу Бакр саййидимиз Билолни озод қилди”, дея ёдга олар эдилар.